O pleśniawkach dużo się słyszy, szczególnie w kontekście niemowląt, ale czy wszystkie teorie na ich temat są potwierdzone? Jeśli zastanawiasz się, jaka jest prawda o pleśniawkach, poniżej odpowiadamy na kilka najczęściej powielanych stwierdzeń. Poznaj fakty i mity o pleśniawce.
Czym są pleśniawki?
Pleśniawki to infekcja grzybicza wywoływana przez drożdżaki z rodzaju Candida, które naturalnie występują w organizmie, ale przy sprzyjających warunkach mogą powodować zakażenie. [1] Za rozwój tych drożdżaków może odpowiadać np. obniżona odporność, stosowanie niektórych leków – w tym antybiotyków i leków immunosupresyjnych. [2]
Jak wygląda pleśniawka na języku?
Pleśniawki charakteryzują się białymi nalotami, które przypominają rozlane zsiadłe mleko. Po ich oddzieleniu od podłoża kolor powierzchni, na której się znajdowały, jest zazwyczaj żywoczerwony. Poza językiem pleśniawki mogą obejmować błonę śluzową policzków, języka, dziąseł, a czasem nawet podniebienia. [1]
Za pleśniawki odpowiada nieprawidłowa higiena jamy ustnej – mit
Choć brak odpowiedniej higieny jamy ustnej może sprzyjać rozwojowi pleśniawek, same w sobie nie zawsze są związane z zaniedbaniami higienicznymi. Pleśniawki na języku najczęściej są wynikiem osłabienia układu odpornościowego, cukrzycy, leczenia antybiotykami lub innych czynników predysponujących. [1][2]
Pleśniawki występują tylko u małych dzieci – mit
Pleśniawki, czyli kandydoza jamy ustnej, mogą występować zarówno u dzieci, jak i u dorosłych, co oznacza, że nie jest to problem ograniczony wyłącznie do niemowląt i małych dzieci. Pleśniawki u niemowląt, szczególnie w pierwszych miesiącach życia, pleśniawki są stosunkowo powszechnym zjawiskiem. Wynika to głównie z niedojrzałości ich układu odpornościowego, który nie jest jeszcze w pełni w stanie bronić organizmu przed drobnoustrojami, w tym grzybami. Zakażenie drożdżakami Candida może nastąpić w czasie porodu, kiedy dziecko przechodzi przez kanał rodny matki, bądź w pierwszych godzinach życia, kiedy mikroflora jamy ustnej noworodka nie jest jeszcze w pełni ukształtowana. W efekcie w jamie ustnej dziecka pojawiają się białe naloty przypominające zsiadłe mleko, które są charakterystycznym objawem pleśniawek. [1],[3]
Występowanie pleśniawek u dorosłych może wynikać z różnych czynników, np. przyjmowania niektórych leków. Wówczas objawy infekcji w obrębie błony śluzowej jamy ustnej mogą być bardziej rozległe i bardziej oporne na leczenie. Czasami powodują dolegliwości takie jak pieczenie, swędzenie czy ból w jamie ustnej, które utrudniają jedzenie. [3]
Pleśniawki są zaraźliwe – fakt
Pleśniawkami można się zarazić, chociaż zakażenie najczęściej ma charakter endogenny. To oznacza, że źródłem zakażenia są mikroorganizmy już obecne w organizmie. W przypadku grzybów rodzaju Candida, w tym Candida albicans, ich obecność w środowisku naturalnym, zwłaszcza w przewodzie pokarmowym, jest powszechna. Zakażenie może wystąpić wówczas, gdy dochodzi do nadmiernego wzrostu tych drożdżaków. Możliwa jest jednak także transmisja z człowieka na człowieka, w wyniku kontaktu z osobą zarażoną. [2]
Palenie papierosów może wpływać na powstawanie pleśniawek – fakt
Palenie papierosów może wpływać na rozwój pleśniawek, choć istnieje kilka teorii dotyczących tego zjawiska. Według jednej z hipotez, palenie może powodować zmiany nabłonkowe w jamie ustnej, które ułatwiają kolonizację przez grzyby Candida lub też dym tytoniowy może bezpośrednio sprzyjać wzrostowi Candida albicans. Palenie wpływa zatem na osłabienie lokalnej odporności błon śluzowych, sprzyjając rozwojowi grzybów w jamie ustnej. [4]
Suchość w jamie ustnej sprzyja pojawianiu się pleśniawek – fakt
Choć może wydawać się to nie do końca jasne, ponieważ grzyby lubią wilgoć, ciepło i ciemno. Tymczasem badania dowodzą, że kserostomia (suchość w ustach) może sprzyjać występowaniu pleśniawek. Ślina uczestniczy w neutralizacji kwasów oraz zawiera naturalne substancje przeciwgrzybicze, takie jak lizozym i laktoferyna, które pomagają w zwalczaniu drożdżaków, w tym Candida albicans. Zmniejszona produkcja śliny prowadzi do braku tej ochrony, a to zwiększa ryzyko nadmiernego rozwoju drożdżaków. [4]
Artykuł na zlecenie marki Chlorchinaldin.
Źródła:
[1] Kuchar E., Pleśniawki jamy ustnej u niemowląt, Medycyna Praktyczna: https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/lista/93161,plesniawki-jamy-ustnej-u-niemowlat
[2] Rogalski, P. (2010). Kandydoza przewodu pokarmowego – fakty i mity. Gastroenterologia Kliniczna. Postępy i Standardy, 2(3), 87-97.
[3] Lorkowska-Zawicka B., Grzybicze zapalenie jamy ustnej, Medycyna Praktyczna: https://www.mp.pl/otolaryngologia/artykuly/gardlo_i_krtan/107527,grzybicze-zapalenie-jamy-ustnej
[4] Tiwari AV, Dangore-Khasbage S. Oral Thrush: An Entity With a Diagnostic Dilemma. Cureus. 2024 Feb 26;16(2):e54916. doi: 10.7759/cureus.54916. PMID: 38544661; PMCID: PMC10966667.
To jest lek. Dla bezpieczeństwa stosuj go zgodnie z ulotką dołączoną do opakowania. Zwróć uwagę na przeciwwskazania. W przypadku wątpliwości skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.
Chlorchinaldin VP, 2 mg, tabletki do ssania. Chlorchinaldin o smaku czarnej porzeczki, 2 mg, tabletki do ssania. Skład: 1 tabletka do ssania zawiera 2 mg chlorochinaldolu (Chlorquinaldolum). Substancja pomocnicza o znanym działaniu: każda tabletka zawiera 364 mg sacharozy. Wskazania: do stosowania miejscowego w zakażeniach bakteryjnych jamy ustnej i dziąseł, w pleśniawkach, w zakażeniach grzybiczych jamy ustnej i gardła po leczeniu antybiotykami. Podmiot odpowiedzialny: Bausch Health Ireland Limited, 3013 Lake Drive, Citywest Business Campus, Dublin 24, D24PPT3, Irlandia.
Jestem wolną kobietą, która kocha pisać o naszych sprawach. Witaj na moim blogu!